De centrale wens van SKT is het behoud van het eigene van ons eiland, gekarakteriseerd door de 6 ruimtelijke kernwaarden in de 7 beschreven landschapstypen in het Texelse buitengebied. Maar behoud betekent niet dat alles moet blijven zoals het is: ontwikkelingen in/van het buitengebied zijn in de 26 jaar tot aan 2050 onvoorspelbaar. Voor SKT is daarom van primair belang dat die ontwikkelingen steeds weer worden getoetst aan de Texelse Kernwaarden als ankerpunten voor keuzes en beslissingen.
Toerisme heeft een allesbepalende rol bij ongeveer alles wat zich op Texel afspeelt met mogelijk grote effecten op de kernwaarden. SKT meent daarom dat het van groot belang is om het aantal toeristen te beperken tot maximaal 45.000 slaapplaatsen voor de verblijfsrecreatie. Een transparante telmethode hanteren is daarvoor in onze ogen dan ook een ‘must’.
Maar juist omdat toekomstige ontwikkelingen’ op het gebied van bijvoorbeeld demografie, techniek/robotisering, AI, energie, vervoer, oorlog/vrede, economie, vrijetijdsbesteding zo moeilijk zijn te voorspellen, zijn onze dromen eerder wensen op het concretere niveau van een omgevingsplan dan van een omgevingsvisie.
Dromen op planniveau.
Bij de uitwerking op planniveau moet er gezocht worden naar goede formuleringen en definities ten behoeve van duidelijkheid en handhaving.
De kernwaarde ruimte: de openheid van het Texelse landschap is een groot goed. Voorkomen moet worden dat het open landschap gaandeweg dichtgroeit door het aanbrengen van “schaamgroen” rond bijv. boerencampings of het ontstaan van natuurlijke opslag van houtige gewassen in de overgangssituaties van sloot naar weiland/bouwland. Maar al te vaak zijn eenmaal geplante bomen of struiken uit natuurlijke opslag niet meer weg te krijgen i.v.m. de publieke opinie. Goede regelgeving en controle kan een goede rechtsgrond leveren voor het verwijderen. Voor wat betreft bebouwing (voor welk doel dan ook) zien we die het liefst in en aan de randen van de dorpen. Voor het buitengebied in onze ogen oneigenlijke industriële activiteiten zoals de opslag en bewerking grond, compost, bouwmaterialen en puin moeten vanuit het buitengebied verhuizen naar een industrieterrein, zoals dat bij Oudeschild.
De kernwaarde rust: SKT meent dat het bewaren van rust ook in de lucht van belang is: dus geen hobby-drones en geen paramotors en ander hobbymatig luchtgebruik dat door lawaai of beweging verontrusting van mensen en/of natuur teweegbrengt. SKT is kritisch op “exotische fun-vervoermiddelen” zoals tuk tuks, fat bikes, quads e.d. op wegen en fietspaden.
De kernwaarde landschappelijke kwaliteit: SKT ziet graag een goed ontwikkeld welstandsbeleid dat voor het hele eiland geldt. Daarmee kan hopelijk worden voorkomen dat on-Texelse bouwwerken een plek in het landschap krijgen. Daarbij wensen we dat ook de bouwhoogte (van woningen/agrarische bebouwing/kantoren/werkplaatsen/hotels e.d.) en installaties in het buitengebied goed wordt gemaximeerd. We willen af van (plastic) kassen/folietunnels buiten het bouwblok. (Een folietunnel zoals ooit bedoeld van max. 1m hoog die seizoensmatig voor bepaalde teelten nodig is, vindt SKT acceptabel.) De landschappelijke kwaliteit niet aantasten met zonneweides in het open landschap en/of met windmolens.
Kernwaarde Cultuurhistorie zolas die in het landschap herkenbaar is in de vorm van tuunwallen, kolken, schapenboeten, stolpen, bunkers, forten e.d., willen we graag behouden en borgen dat het onderhoud wordt gepleegd op een manier die behoort bij dit erfgoed. Daartoe behoort ook aangepast maaibeheer (niet klepelen). Ook: verbreed niet àlle fietspaden tot CROW breedte; karakteristieke fietspaadjes zoals het Skillepaadje dienen hun karakter te behouden.
Kernwaarde nachtelijke duisternis: opnieuw bezien van de regelgeving: het zou moeten worden uitgesloten dat er lichtreclames voor artikelen/dranken/naam etablissement nog zijn te zien tussen bijvoorbeeld 24.00u en 08.00 u.
Tot slot:
Zijn er nog een aantal zaken die niet rechtstreeks aan een bepaalde kernwaarde zijn te koppelen, maar die naar onze mening wel van belang zijn:
- Texel moet een eiland blijven: daar hoort de boot/TESO bij met de huidige afvaarttijden; geen behoefte aan verruiming daarvan.
- Werving/promotie VVV is gericht op meer toeristen waar stabilisatie is gewenst: geen gemeentelijk geld meer instoppen.
- Beperk hoeveelheid informatie/verwijzingsborden: alles is tegenwoordig digitaal gemakkelijk te vinden met bijvoorbeeld routeplanners.
- Voorkom extra rondrijden met auto’s op TX: haal de blauwe bordjes ‘Texelroute’ weg.
- Energie net als drinkwater in hoofdzaak aanleveren vanaf de overkant.
- Geen extra faciliteiten voor campers. Laat ondernemers zèlf afwegen of ze die categorie toeristen graag op hun terreinen willen hebben.
- Huisvestingsverordening optrekken van € 600.000 naar min. € 1.000.000 om aanzuigende werking voor ‘overkanters’ verder af te remmen.
Deze droomplannen zijn op 4 maart 2024 ook in een brief naar de Gemeente Texel gestuurd.